Mercan Resifleri (Coral Reefs) Nedir? Mercan Resifleri Yok Olursa Ne Olur?

 

Mercan Resifleri Nedir ve Nasıl Oluşurlar?

 Mercan Resifleri, canlı organizmaların ürettiği aragonit (kalsiyum karbonatın en yaygın üç kristal formundan biri olan bir karbonat mineralidir) okyanus habitatlarıdır. Kolonyal (sıcağı geçirmeyen, içi mantarlı) deniz omurgasızlarının iskeletlerinden oluşurlar. 

 Resifleri inşa eden mercan türleri, kese benzeri vücutlarını koruyan sert, dayanıklı bir dış iskelet oluşturmak için deniz suyundan kalsiyum karbonat çıkardıkları için hermatipik veya "sert" mercanlar olarak bilinir. Resif inşasında yer almayan diğer mercan türleri "yumuşak" mercanlar olarak bilinir.  Çevre örgütü olan Coral Reef Alliance'a (CORAL) göre, bu tür mercanlar genellikle bitkilere ve ağaçlara benzeyen esnek organizmalardır ve deniz hayranları ve deniz kamçıları gibi türleri içerir.

 Her bir mercan bir polip olarak adlandırılır. Mercan polipleri, atalarının kalsiyum-karbonat dış iskeletlerinde yaşar ve mevcut mercan yapısına kendi dış iskeletini ekler. Yüzyıllar geçtikçe, mercan resifi  deniz ortamının muazzam özellikleri haline gelene kadar yavaş yavaş büyür.

Mercan Resifleri Nerelerde Bulunur ve Neden Önemlidir?

 Bugüne kadar bulunan önemli mercan resiflerinin çoğu 5.000 ila 10.000 yaşında. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ne (NOAA) göre bilim adamları, okyanus tabanının yalnızca %20'sini keşfettiler . Bu nedenle, okyanus kaşifleri , muhtemelen yüzlerce yıldır var olan bilinmeyen mercan resiflerini keşfetmeye devam ediyor.

 

 Mercanlar, Alaska kıyılarındaki Aleut Adaları'ndan Karayip Denizi'nin ılık tropikal sularına kadar dünyanın her yerinde bulunur. En büyük mercan resifleri, tropik ve subtropiklerin berrak, sığ sularında bulunur. Bu mercan resiflerinin en büyüğü olan Avustralya'daki Büyük Set Resifleri 2.400 kilometreden daha uzundur.

 Mercanların yarattığı habitatlarda bulunan yaşam çeşitliliği nedeniye resiflere "denizin yağmur ormanları" adı verilir. Balıkların yaklaşık %25'inin hayatı sağlıklı mercan resiflerine bağlıdır. Balıklar ve diğer organizmalar, mercanların oluşturduğu birçok kuytuya ve yarıklara sığınır, yiyecek bulur, çoğalır ve yavrularını büyütür. Ayrıca, mercan resifleri, okyanusların büyük dalgalarına ve gelgit akıntılarına karşı doğal bir bariyer oluşturarak, kıyı şeritlerinin korunmasına yardımcı olur. 

 Kuzeybatı Hawaii Adası mercan resifleri, sığ su resif ekosistemleriyle  ilişkili yaşam çeşitliliğinin bir örneğini sunar. Bu alan 7000'den fazla balık, omurgasız, bitki, deniz kaplumbağası, kuş ve deniz memelisi türünü barındırmaktadır.

 Resifleri oluşturan mercanlar, dokularında yaşayan zooxanthellae adı verilen fotosentetik alglerle simbiyotik bir ilişkiye sahiptir. Mercanlar, zooksanteller için korumalı bir ortam ve fotosentezleri için ihtiyaç duydukları bileşikleri sağlar. Bunun karşılığında algler, mercanın beslenmek için kullandığı karbonhidratların yanı sıra oksijen üretir. Ayrıca, algler, mercanların atıklarının giderilmesine yardımcı olur. Her iki taraf da ilişkiden yararlandığı için, bu tür bir ortak yaşam karşılılık olarak adlandırılır.

Mercan Resif Türleri

 Mercan resifleri üç kategoriye ayrılır: 

• Kıyı resifleri
• Set resifleri
• Atoller
  
  

 Kıyı resifleri en sık görülen resiftir ve kıyı şeridinde büyür. Set resifleri, kıyı şeridini daha derin ve daha geniş lagünlerle ayrıldıkları için çevredeki resiflerden farklıdır. Büyük Set Resifi gibi bariyer resifleri uzun resiflerdir. Atolleri oluşturan mercan halkaları, okyanusların ortasında, tipik olarak okyanusa geri batmış adaların çevresinde korumalı lagünler oluşturur. Halka şeklinde olurlar. Şekillerini su altı adalarının veya aktif olmayan volkanların büyümelerinden alırlar.

Mercan Resifleri Yok Olursa Ne Olur?

 Küresel ısınmadan kaynaklı iklim değişikliklerinden en çok etkilen alanlardan biri de denizlerdir. Yapılan araştırmalar, deniz tabanının en önemli yapılarından olan mercan resiflerinin 2100 yılını göremeyeceği yönünde. Küresel ısınma sebebiyle ısınan hava mercanlarla birlikte yaşayan simbiyotik alglerin daha fazla asit salgılamasına yol açıyor. Bu nedenle de resiflerin beyazladığı belirtiliyor.

 Mercan resiflerinin sağlığını tehdit eden tek faktör küresel ısınma değildir. Denizlerin insanlar tarafından kirletilmesi, bilinçsiz ve kaçak avcılık da mercanlara büyük zararlar vermektedir.

 Sağlıklı resifler sağlıklı okyanuslara yol açar ve sağlıklı okyanuslar Dünya'daki tüm yaşam için hayati önem taşır. Sadece Büyük Set Resifi'nin değil, aynı zamanda dünyadaki her resifin karşı karşıya olduğu yıkım, binlerce deniz yaşamı türünün yok olmasına yol açabilir. Buna karşılık, mercan resiflerinin yok olması, şu anda resifler tarafından korunan sahil şeritlerinin, fırtınalar esnasında daha kolay taşmasına, bazı adaların ve deniz seviyesinin altında olan ülkelerin sular altında kalmasına neden olabilir.

 Avustralya hükümeti Büyük Set Resifi'ni korumak için uzun vadeli bir plan hazırladı. Atık malzemelerin ve kimyasal maddelerin kullanımını azaltmak, kaçak avcılığın önüne geçmek planın ana hatlarını oluşturuyor. 

 Öte yandan, resifleri yeniden inşa etmek için birçok girişim var. Bilim adamları daha sıcak sularda daha hızlı büyüyen güçlü mercan türleri üretmek için çalışıyorlar. Laboratuvarlarda çeşitli ortamlarda yaşayabilen çeşitli resifleri yetiştiriyorlar. 

 Bir başka araştırmada ise, resiflerin hasar gören kısımlarının üzerine çelik çerçeveler yerleştiriliyor. Bu çerçevelerle gönderilen elektrik akımlarının mercanların büyümesini 3 ila 4 kat arttırdığı gözlemlenmiştir.