Flap Ve Slat Nedir ? Uçak Kanatlarının Yapısı

  Daha önceki yazımızda winglet nedir bahsetmiştik. Bu yazımızda ise cam kenarında seyehat eden yolcuların kanatları seyrederken farkettiği flap ve slat denen bu parçaların ne olduğuna değineceğiz.

Flap ve Slat Nedir?

  Uçak yolculuğu esnasında kanat hizasında yada uçağın arka tarafında oturduysanız kanatlarda hareket eden bir takım parçalar olduğu gözünüze çarpmıştır. Uçak kanatları tek parçadan meydana gelmemiştir. Kanatlarda bir çok mekanizma vardır. Bunlardan bazıları da  flap ve slattır.  Flaplar kanadın arkasında, slatlar ise kanadın ön tarafında yer alır ve aynı kontrol mekanizmasından kontrol edilirler. Slatlar, flaplar ile senkronize bir şekilde hareket ederler.

 Uçuşa başlamadan önce ve inişe az bir zaman kala uçağın kanatlarının büyüyüp küçüldüğünü görüyoruz. Bu durum flap sayesinde gerçekleşiyor. Flap konusunu detaylıca ele almadan önce uçakların uçuş prensibi hakkında biraz bilgi edinmemizde fayda var; uçaklar ileriye doğru hareket ederken kanatlarının aerofil yapısından dolayı kanatlarının altındaki hava daha yavaş hareket eder ve sıkışır. Üstündeki hava ise daha hızlı hareket eder ve kanat üstü basınç azalır. Oluşan basınç farkı uçağın havada tutunmasını sağlar. 

Flap ve Slat Ne İşe Yarar?

 Yüksek hızlarda uçağın kendi kanat genişliği taşıma kapasitesi için yeterli iken, süratin düşük olduğu kalkış ve iniş anlarında havada tutunmak amacı ile uçağın kanat yüzeyleri genişletilir. Flap ve slat, kalkış esnasında daha düşük süratte ve daha kısa mesafede kalkmaya olanak tanırken, iniş esnasında da düşük sürat ile iniş imkanı sağlamasından dolayı uçağın daha kısa mesafede durmasına olanak tanır. Yani flaplar uçak kanadının taşıma kuvvetini arttırmaya yarar. Kalkıştan belli bir süre sonra flap ve slat kapatılır. Uçaklar, flap açık şekilde seyir yapamaz.

Aşağıdaki videoda kalkış esnası ve sonrasında flap mekanizmasını görebilirsiniz.

Flaplar türleri bakımından 5'e ayrılırlar;

• Düz (Plain) Flap
• Ayrık (Split) Flap
• Oluklu (Slotted) Flap
• Fowler Flap 
• Junkers Flap

  

  Flaplar açık veya kapalı pozisyonda olmazlar. Kademeli olarak açılırlar ve kademeli olarak kapatılırlar. Uçağın ağırlığına ve hava durumuna göre kaç kademe açılacağı pilotlar tarafından belirlenir.