Gemide Güvenlik (Security) İle Emniyet (Safety) Arasındaki Farklar

 

 Günümüzde oldukça karıştırılan güvenlik ve emniyet kelimeleri sık sık birbirlerinin yerine de kullanılmaktadır. Gemilerde güvenlik ve emniyet için düzenli olarak  role talimleri gerçekleştirilmekte olup gemi personellerine eğitimler verilmektedir. Sizlere güvenlik ve emniyet kelimelerinin arasındaki farkları örnekler vererek açıklamak istiyorum.

Güvenlik Nedir?

 Güvenlik genel olarak belirli bir birey veya gurubun isteği/kastı üzerine oluşan, planlı, kötü niyetli ve suç teşkil eden eylemlerin olumsuz etkilerine karşı korunmayı ifade eder. Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization) tarafından denizde ve denizden olabilecek tehlikelere önlem için Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu (ISPS) getirilmiştir.

 Gemide yaşanan güvenlik problemlerinden en sık karşılaşılanı korsanlık ve hırsızlıktır.   

 Yukarıdaki görselde dünya haritası üzerinde korsan bölgelerini görebilirsiniz. Bu bölgelerde hala ciddi korsanlık saldırıları bulunmakta olup gemiler muhafız (guard) talep edilebilmektedir. Ayrıca, özellikle Aden Körfezi'nde bölgenin güvenliğini sağlamak için ülkemizin de savaş gemileri olmak üzere birçok ülkenin savaş gemisi görev yapmaktadır. Korsan saldırılarına güvenlik önlemi olarak gemi puntellerine jiletli teller örülmekte, kaportalar ve merdiven girişleri kaynaklanmakta, güverteye yüksek basınca dayanıklı hortum ve nozullar döşenmektedir. Ayrıca korsan saldırısı gerçekleşirse köprüüstünde gizli bir noktada panik butonu bulunmaktadır. Bu buton ile çevredeki gemilere, şirkete ve kıyı devletlerine tehlike mesajı gönderilebilmektedir.

 Hırsızlık ise büyük çoğunlukla Afrika ve Asya'da gelişmemiş ülkelerin limanlarında veya demir bölgelerinde gerçekleşmektedir. Hırsızlar gemiye halatlardan ve zincirden tırmanabilmektedir. Bazı limanlarda ise gemide oldukça fazla liman personeli bulunabilir. Bu durumlarda gemi malzemelerinin olduğu başaltı, portuçlar, safety room, oil spill room gibi yerler kilitlenmeli, gerekirse kaynaklanmalıdır. Yaşam mahali içine izinsiz ve yabancı kimse sokulmamalıdır. Liman ve demir vardiyalarında bir veya birkaç kişi sürekli güvertede dolaşacak şekilde görevlendirilmelidir. Bu vardiyacının telsizi, feneri ve düdüğü her daim yanında olmalıdır.

 Gün geçtikçe dijitalleşen ve yoğun veri akışına sahip olan denizcilik sektörünü tehdit eden bir diğer güvenlik unsuru ise siber saldırılardır. Şirketler bu konuya önem vermeye başlayarak siber güvenlik hizmetleri almaktadır.

Emniyet Nedir?

 Emniyet bir bireyin veya gurubun kötü niyetli olmayan, kasıtsız hareketlerinin çevre faktörü ile birleşerek plansız bir şekilde yarattığı istenmeyen durumlardan korunmayı ifade eder. Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization) tarafından Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi olan SOLAS, denizde canlı kalabilme, can kurtarma ve emniyet ile ilgili konuları düzenler.

 Gemide yaşanan emniyet problemlerinden en sık karşılaşılanı kişisel emniyet ekipmanları kullanılmamasından kaynaklanan yaralanmalar, hatta ölümlerdir.

 Bu durum hakkındaki başlıca örnekleri şöyle sıralayabiliriz:

• Baret kullanmamak.
• İş ayakkabısı giymemek.
• Tulum giymemek.
• İş eldiveni kullanmamak.
• Kaynak/raspa işlerinde gözlük kullanmamak.
• Makine dairesi gibi gürültülü ortamlarda veya işlerde kulaklık kullanmamak.

 Bunların dışında emniyet kusurları ile ilgili örnekler vermek gerekirse:

• Çalışan bir kreynin grab veya boom unun altında bulunmak/geçmek.
• Ambar kapağı açılıp kapanırken aşağıya bakmak.
• Kaygan veya ıslak güvertede koşmak.
• Geminin sert yalpa yaptığı, havanın olduğu durumlarda güvertede gezinmek veya puntellere yakın bulunmak.
• Yanaşma veya kalkma manevraları esnasında gerilen halatın etrafında bulunmak.
• Yine Manevra esnasında güvertede bulunan halatların üstünde durmak veya akan bir halatı basarak kontrol etmeye çalışmak.
• Miyar güvertede radar ve internet kapatılmadan çalışmak.
• Yüksekte emniyet kemeri kullanmadan çalışmak.

 Gemide çıkan yangından veya çatma sonrası geminin su almasından dolayı gerçekleşen gemiyi terk olayı da emniyetin konusudur. SOLAS'ta bu konular hakkında detaylı bilgiler bulunmaktadır.

 EMNİYET YANİ SAFETY BİR KÜLTÜRDÜR. OKULLARDA BAŞLAYAN BU KÜLTÜRÜN SÜRECİ GEMİDEKİ EĞİTİMLERLE VE KAZANILAN TECRÜBELERLE DEVAM EDER.