Ekonomik Kriz Nedir? Ekonomik Kriz Neden Yaşanır?

 

  Daha önceki yazılarımızda finansal tablolar nedir ve nasıl okunur konusundan ve kripto parası terimlerinin ne anlama geldiğinden bahsetmiştik. Ülkemizin ekonomik olarak sancılı günler yaşadığını biliyoruz ve bu dönemde ekonomik kriz terimi sık sık kulağımıza çalınmaktadır. Bu yazımızda ise ekonomik kriz nedir ve neden yaşanır bahsedeceğiz.

Ekonomik Kriz Nedir?

  Toplumları ve vatandaşları olumsuz olarak etkileme potansiyeline sahip ve ani olarak ortaya çıkan durum veya tehlikeye kriz denir. Ekonominin temel yapı taşları mal, hizmet, üretim ve döviz fiyatlarıdır.  Ekonomik kriz ise bu fiyatların farklı sebeplerle volatilite şekilde yani; ani olarak kabul edilebilir limitleri aşan şekilde dalgalanması sonucunda ekonomik faaliyetlerin yavaşlayıp gerilemesi ve ileriye dönük olarak ekonomide büyük bir belirsizliğin ortaya çıkması durumudur. 

  Finansal kriz olarak isimlendirilen durumlar genellikle borsa çöküşlerinden ve diğer ekonomik balonlardan, nakit para krizlerinden ve büyük oranda hükûmetlerin ekonomik yükümlülüklerini yerine getirmemesinden patlak verir. Ekonomik krizler kimi zaman çok uzun sürmekle beraber kimi zamanda doğru ve istikrarlı ekonomik stratejilerle kısa sürede atlatılabilmektedir.

Ekonomik Kriz Türleri

  Genel olarak ekonomilerde karşılaşılan başlıca kriz türleri ise şunlardır:

• Para Krizleri
• Döviz Krizleri
• Bankacılık Krizleri
• Dış Borç Krizleri

Ekonomik krizlerde aşağıdaki sorunlar ortaya çıkar:

• Ekonomik faaliyetler yavaşlar.
• İşsizlik artar.
• Gelir düzeyi düşer ve gelir dağılımı bozulur.
• Piyasalarda likidite ve kredi sıkışıklığı yaşanır.
• Faizler artar ve borçlanmanın maliyeti yükselir.
• Ulusal para birimi diğer paralar karşısında değer kaybeder.
• Enflasyon yükselir.
• Hane halkının satın alma gücü düşer.
• Ülkeler merkez bankasındaki değerlerini kullanmaya ve eksiltmeye başlar.
• Devletlerin borçlanma ihtiyacı artar. IMF
• Devletlere ve o ülkede olan şirketlere olan güven kaybı sebebiyle yatırımlar azalır.

  Yazının yazıldığı tarih itibariyle ülkemiz bir ekonomik krizin eşiğinde mi siz karar verin..

Ekonomik Kriz Neden Yaşanır?

Devletlerin Ekonomik Stratejileri: Devletler ekonomik olarak doğru stratejiler takip ederek halkın refahını arttırmak ile sorumludur. Yanlış kişileri ekonomi gibi ciddi makamlarda görevlendirmek ve yanlış ekonomik hamlelerde bulunmak geri dönüşü zor uzun vadeleri ekonomik buhranlara sebep olmaktadır. 

Faiz Oranları: Faiz oranlarındaki artış finansal piyasalarda varlık değerlerinin gerilemesine ve kredi ve likidite sıkışıklığına neden olarak ekonomik krize neden olur. Faizi düşürme stratejisi ise sağlam bir alt yapısı yok ise hüsranla sonuçlanarak ülkenin parasının döviz karşısında değersizleşmesine sebep olmaktadır. Faiz çok ciddi bir konu olup profesyonel ve stratejik bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.

Hisse Senedi Piyasaları:  Çeşitli nedenlerle yatırım ortamına olan  güvenin azalması sonucu şirketlerin hisse değerlerinin düşmesi sonucu riskten kaçış eğilimi başladığında paniğe kapılan yatırımcıların yarattığı yoğun satış dalgası finans piyasalarında krize neden olur.

Varlıkların Aşırı Değerlenmesi: Spekülatif fiyatlar sonucu gayrimenkul, otomobil ve benzeri varlıkların değerlerinin sürdürülebilir olmayan seviyelere kadar yükseldikten sonra aniden düşmesi ekonomik krizleri tetikleyen nedenlerden biridir.

Dünya'nın Yaşadığı Ekonomik Krizler

• 1878 Ekonomik Krizi (1878)
• Büyük Buhran (1929)
• Kara Pazartesi (1987)
• Asya Mali Krizi (1997)
• Türkiye Ekonomik Krizi (2001) : 1999 Depremiyle birlikte ekonomisi iyice çöken ülkede 2001 yılında gerçekleştirilen Milli Güvenlik Toplantısında yaşanan tartışmanın ülke gündemine yansımasıyla piyasanın tepe taklak olduğu krizdir. Ekonomide beklenmedik ölçüde daralma meydana gelmiş ve 21 Şubat'ta bankalar arası para piyasasında gecelik faiz %6200'e kadar çıkmıştır. Yapılan bu örtülü devalüasyon (para birimindeki değer kaybı) ile Türk Lirasının değeri %40 civarında düşmüştür. Devletin borcu da 29 katrilyon TL artmıştır. Mayıs 2001'de Kemal Derviş'in açıkladığı "Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı"; IMF ile imzalanmış stand-by düzenlemesi ve Dünya Bankası kredileriyle desteklendi.
• Dünya Gıda Krizi (2007)
• Küresel Ekonomik Kriz (2008-2012)
• Yunan Ekonomik krizi (2011) : 2011 yılında başlayan ve günümüzde etkisi devam eden, dönemin Yunan hükümetinin aşırı kamu borçlanması ve bu borçları ödeyememesinden kaynaklanan ekonomik krizdir. Kriz çıktığında dönemin başbakanı Papandreu istifa etmiş ve yeni hükümet kurulmuştur. Takvimler 2014’ü gösterdiğinde ise borç sorununu ortadan kaldıracağını söyleyen aşırı sol yanlısı Syriza hareketi başa geçmiş ve başını Almanya’nın çektiği ülkelerle pazarlığa oturulmasına rağmen kriz henüz aşılamamıştır.

Ekonomi ile ilgili diğer yazılarımıza BURAYA tıklayarak ulaşabilirsiniz.