MARPOL Nedir? MARPOL Bölümleri ve Kapsamları

 

MARPOL Nedir?

  Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi anlamına gelen  International Convention for the Prevention of Pollution from Ships;  gemilerin işletimi sebebiyle veya kaza ile meydana gelebilecek deniz kirliliğinin önlenmesi amacıyla Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından ortaya konulan uluslararası bir sözleşmedir.

MARPOL Bölümleri ve Kapsamları

Ek - I Gemilerden Kaynaklanan Petrolle Kirlenmeyi Önlemeye İlişkin Kurallar

  150 GRT ve daha büyük olan tüm petrol tankerleri ile 400 GRT ve daha büyük olan tüm gemiler, MARPOL EK 1 kapsamına alınmıştır. EK 1 kısmı 7 bölümden oluşmaktadır:

• Bölüm 1: Genel hükümler ve tanımlar.
• Bölüm 2: Denetimler ve Sertifikalar.
• Bölüm 3: Bütün gemilerde uygulanacak makine ile ilgili kurallar. Oil Record Book Part I (Makine departmanı için Yağ kayıt defteri)
• Bölüm 4: Petrol tankerlerinin cargo alanları ile ilgili gereksinimler. Oil Record Book Part II (Güverte departmanı için yağ kayıt defteri)
• Bölüm 5: Petrol kazası sonucu deniz kirliliğinin önlenmesi. SOPEP planı ( Gemide Petrol Kirliliği Acil Eylem Planı) 
• Bölüm 6: Kıyı atık alım tesisleri
• Bölüm 7: Sabit veya yüzer platformlarla ilgili kuralları içermektedir.

Ek - II  Dökme Olarak Taşınan Zararlı (Zehirli) Sıvı Maddelerle Kirlenmenin Kontrol Altına Alınmasına İlişkin Kurallar

  Tanklarında bir veya daha fazla zehirli sıvı madde taşıyan tüm gemilere uygulanır. Kimyasal tankerler bu kategoriye girer. Zehirli sıvı maddeler üç kategoriye ayrılmıştır. 

• Kategori X: Yıkama ile veya balast tahliyesi operasyonu ile denize basılmasıyla deniz yapısına ve canlılarına en büyük zararı veren zehirli sıvı maddeleri kapsar. Her koşulda denize basılması yasaktır. 
• Kategori Y: Yıkama ile veya balast tahliyesi operasyonu ile denize basılmasıyla deniz yapısına ve canlılarına zarar veren zehirli sıvı maddeleri kapsar. Denize basılması sınırlamalar dâhilindedir.
• Kategori Z: Yıkama ile veya balast tahliyesi operasyonu ile denize basılmasıyla deniz yapısına ve canlılarına en az zarar veren zehirli sıvı maddelerdir. Denize basılması sınırlamalar dâhilindedir.

  Her koşulda özel alanlarda kimyasal tankerler tarafından tahliye edilen yük sonrası tanklarında kalan yıkama suyunun (SLOP) basımı yasaktır. Ayrıca bütün denizlerde Kategori X yükünün slop unun basılması da yasaktır. Kategori Y ve Kategori Z için bazı kurallar dâhilinde bu işlem yapılabilir. (En yakın kıyıya 12 mil uzaklık, en az 7 knot gemi sürati gibi) 

  4.5.1.MARPOL EK II`nin içeriği aşağıdaki gibidir: 

• Bölüm 1: Genel hükümler ve tanımlar
• Bölüm 2: Zehirli sıvıların kategorileri
• Bölüm 3: Denetimler ve sertifikalandırma 
• Bölüm 4: Kimyasal tankerlerin dizaynları, yapıları ve ekipmanları ile ilgili standartlar 
• Bölüm 5: Zehirli sıvıların denize basılması operasyonu ile ilgili bilgiler 
• Kimyasal tankerlerde 2. Kaptanın sorumluluğu olan yük kayıt defteri (Cargo Record Book) bu bölümdedir. 
• Bölüm 6: Liman devletlerinin kontrol kriterleri 
• Bölüm 7: Kaza sonrası deniz kirliliği ile mücadele bilgileri
• Bölüm 8: Kıyı alım tesisleri

Ek - III Deniz Yolu İle Ambalajlı Olarak, Konteynerler, Portatif Tanklar Veya Karayolu Ve Demiryolu Tank Vagonları İçerisinde Taşınan Zararlı Maddelerle Kirlenmeyi Önlemeye İlişkin Kurallar

  MARPOL Ek 3, konteyner, portatif tank, kara veya demiryolu tankları gibi kaplarla veya kendi ambalajında taşınan zararlı maddelerin bir kirlilik olayı yaratmasını engellemek veya kirlilik riskini asgariye indirmek maksadıyla hazırlanmış bir bölümdür. Bu bölüm ile belirlenmiş şartlar haricinde zararlı maddelerin deniz yolu ile taşınması yasaktır. Bu bölüm kapsamında deniz çevresini kirletmeyeceğine dair garantili önlemler alınmadıkça, içinde zararlı madde taşınmış boş kaplar ya da ambalajların kendisi de birer zararlı madde olarak kabul edilir ve ona göre muamele görür. 

  4.6.1. MARPOL EK III`ün içeriği  sekiz adet kuraldan oluşur: 

• Kural 1: Genel hükümler ve tanımlar 
• Kural 2: Paketleme 
• Kural 3: Markalama ve etiketleme 
• Kural 4: Dokümantasyon 
• Kural 5: İstifleme. 
• Kural 6: Miktar sınırlama 
• Kural 7: Muafiyetler 
• Kural 8: Operasyon el gereklilikler ve ilgili Liman devleti kontrolleri 

Tehlikeli madde etiketleri

Ek - IV Gemilerden Kaynaklanan Pis Sular İle Kirlenmenin Önlenmesine İlişkin Kurallar

  MARPOL EK 4, gemilerde oluşan pis suların denizleri kirletmesini önleyecek kuralları kapsayan bir bölümdür. Buradaki pis su deyimi: 

• 1. Her çeşit tuvalet, urinal ve tuvalet frengisinden gelen
• 2. Revir vb. gibi yerlerde bulunan, küvet ve frengilerden gelen, 
• 3. İçinde canlı hayvan bulunan mahallerden gelen; veya, 
• 4. Başka yerlerden gelirken yukarıda belirlenen yerlerle karışan atıklar anlamına gelir. 

  MARPOL EK 4 dört bölümden oluşur: 

• Bölüm 1. Genel tanımlamalar ve uygulamalar 
• Bölüm 2. Denetimler ve sertifikalar 
• Bölüm 3. Ekipmanlar ve pis su tahliyesinin kontrolü 
• Bölüm 4. Kıyı alım tesisleri ile ilgili kuralları içermektedir. 

  4.7.1. MARPOL EK 4`ün Uygulanması Aşağıdaki gemilerin MARPOL gereği EK 4 kurallarına uyması zorunludur. 

• 400 grt ve daha büyük tüm yeni gemiler 
• 400 grt den küçük ama 15`den fazla yolcu taşıma belgesi olan tüm yeni gemiler MARPOL Ek 4`ün yürürlüğe giriş tarihinden, itibaren 5 yıl, 400 grt`den küçük ama 15 den fazla yol taşıma kapasitesi olan tüm eski gemiler

  Buradaki eski gemi tabiri MARPOL Ek 4`ün yürürlüğe giriş tarihi olan 2 Ekim 1983 yılından önce inşa edilmiş gemi demektir. Yeni gemi tabiri ise bu tarihten sonrakileri kapsar. 

  Eğer bir gemi MARPOL EK 4 kurallarını uygulaması zorunlu ise, kurallara uygun olarak alması gereken sertifikalar ve pis su arıtma tesisi bulundurması gerekir. Bunun da gemi sahibi için ekstra masraf yükü olduğu göz ardı edilmemelidir. 

  4.7.1.1. Gemideki Pis Suların Denize Boşaltılması İle İlgili Kural 

  Normal koşullarda, gemilerde oluşan kanalizasyon atıklarının denizlere dökülmesi kesinlikle yasaklanmıştır. Ancak, aşağıdaki koşullarda denize boşaltılmasına izin verilmektedir. 

• Gemi idare tarafından onaylı bir pis su arıtma sistemi anlamına gelen sewage treatment system ile donatılmışsa ve çalışır durumdaysa, buradan geçirilen kanalizasyon atıkları denize boşaltılabilir. Ancak, bu sistemin yetkili idarece standartlara uygun olduğuna dair onaylı olması gerekmektedir.
• Gemi en yakın sahilden 3 mil veya daha uzak bir mesafede ise ve kanalizasyon atıkları gemideki bir öğütme ve dezenfekte tesisinde işlenirse, bu atıklar denize gemi hızı en az 4 mil hızla seyir yaparken boşaltılabilir.
• Herhangi bir işleme tabi tutulmayan kanalizasyon atıkları, sadece en yakın sahilden 12 mil açıkta ve gemi hızı en az 4 mil iken denize boşaltılabilir.
• Gemi karadan 3 veya 12 mil açıkta olsa bile, başka bir devletin karasularında o devletin hükümleri geçerlidir. O devlet izin vermediği sürece herhangi bir şekilde denize bir şey basılamaz. 

Ek - V Gemilerden Kaynaklanan Çöplerle Kirletilmesinin Önlenmesine Dair Kurallar

  MARPOL EK-5 gemilerde oluşan katı atıklarla (gıda, kâğıt, pet şişe, cam gibi) denizlerin kirletilmesini önlemeye ilişkin kuralları kapsayan bir bölümdür. 

  MARPOL EK 5 dokuz kuraldan oluşur:  

• Kural 1. Genel tanımlamalar 
• Kural 2. Uygulamalar 
• Kural 3. Özel alanlar dışarısında çöp atımı ile ilgili kurallar 
• Kural 4. Çöp atımının özel kuralları
•  Kural 5. Özel alanlarda çöp atımı ile ilgili kurallar 
• Kural 6. İstisnai şartlar ile ilgili kurallar 
• Kural 7. Kıyı çöp alım tesisleri ile ilgili kurallar 
• Kural 8. Operasyon gerekliliklerin Liman devlet kontrolleri
• Kural 9. Plakartlar, Çöp yönetim planları ve çöp kayıt defteri ile ilgili bilgileri içermektedir.

Türlerine Göre Çöp Kodları ve Renkleri

Denize Çöp Atılabilme Kuralları

Special Areas

Ek - VI Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliğini Önleme Kurallar

  MARPOL EK-6 Gemilerden kaynaklanan hava kirliliğinin önlenmesine dair kuralları kapsayan bir bölümdür. 

  MARPOL EK 6`da üç bölümden oluşur:

• Bölüm1. Genel tanımlamalar
• Bölüm2. Denetimler, Sertifikalar ve kontrol kuralları
• Bölüm3. Gemilerden kaynaklanan emisyonun kontrolünün gereklilikleri ile ilgili bilgileri içermektedir. 

  Çevre kirliliği ile mücadele etme ana amacını güden MARPOL sözleşmesi gemilerden kaynaklanan hava kirliliği önlemek için de EK 6 bölümüne ihtiyaç duymuştur. 400 GRT ve daha büyük tonajda uluslararası sefer yapan tüm gemileri bu yeni düzenleme ile gemi yakıtının kükürt ve sülfür oranı sınırlandırılmış, gemi bacalarının SOx (sülfür dioksit) ve NOx (nitrojen oksit) emisyonunu sınırlandırmaya imkân veren sistemler ile donatılması zorunlu hale getirilmiştir. Scrubber bu sistemlerden biri olup mavi yazıya tıklayarak scrubber hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ülkemizde çalışmaların devam ettiği bu bölümle ilgili olarak dünyada bazı bölgeler SECA (Kükürt Emisyonu Kontrol Alanı) bölgeleri olarak ilan edilmiştir. 

Denizcilik ile ilgili diğer yazılarımıza BURAYA tıklayarak ulaşabilirsiniz.